Het nieuwe studiejaar is van start gegaan, maar dit jaar wel echt anders dan voorgaande jaren. De introductieperiode werd op de meeste hogescholen en roc’s ingekort en anders ingevuld. Alles moet grotendeels online en het ziet ernaar uit dat dat nog wel een tijd duurt. De fysieke contacttijd is minimaal en de meeste lesmomenten zijn online. De weg naar blended leren is ingeslagen. Voor iedereen een grote verandering!
Een nieuwe werkelijkheid
Docenten zijn zoekende naar hun nieuwe rol, naar welke vorm van blended leren aansluit en hoe het onderwijsprogramma er in deze nieuwe werkelijkheid uit moet komen te zien. Vragen waar ze niet zomaar zelf een antwoord op weten. Maar ook onderwijsmanagers en directie zoeken naar een nieuw perspectief bij blended leren. Zij vragen zich af wat de nieuwe werkelijkheid nu precies betekent voor hun organisatie en hoe ze kunnen toewerken naar een toekomstbestendige vorm van blended leren. Kortom er komen veel vragen rondom blended leren op ons pad.
Single loop en double loop leren
De stap naar blended leren is niet van vandaag op morgen gemaakt. Het vereist een herijking van het onderwijsprogramma. Maar het vraagt ook een verandering in het gedrag van de docent. Argyris en Schön (1978) beschrijven verschillende vormen van leren; single loop en double loop leren. En bij deze verandering in onderwijs en organisatie zien we dat ook terug komen.
Voor de korte termijn wordt er veelal gekozen om blended leren in te zetten als vervanging van fysieke lessen door afstandsonderwijs waar mogelijk. Docenten vragen voor de korte termijn om concrete handvatten: hoe richt ik MS Teams op de goede manier in? Hoe zet ik mijn huidige les om naar een online les? Hoe betrek ik mijn studenten erbij? Hoe kan ik mijn toets afnemen? Kortom vragen die voor de komende onderwijsperiode gelden en waar zij concrete antwoorden voor zoeken. In termen van gedragsverandering zien we dit als single loop leren.
Op de langere termijn wil men het onderwijs herontwerpen naar een model voor blended leren met als doel het onderwijs te verrijken. Dit vraagt om helderheid over de huidige situatie (wat is de urgentie/noodzaak om te veranderen) en een perspectief voor de toekomst (waar werken we naar toe). Om zo in te zetten op een duurzame onderwijsinnovatie. Dat vraagt om een herontwerp van het onderwijs en zelfs van de hele organisatie. Daarbij is sprake van double loop leren.
Hoe pakken we dat aan?
Om docenten te ondersteunen bieden we hands-on begeleiding. Onze adviseurs ondersteunen docenten met het aanpassen van lessen, geven tips voor het activeren van studenten en houden workshops/trainingen op het gebied van digitale didactiek en voor het gebruik van tools. Daar zijn docenten voor de korte termijn mee geholpen.
Kijkend naar de lange termijn, waarbij double loop leren het uitgangspunt is adviseren we opleidingen over de vraag: Wat betekent deze nieuwe werkelijkheid voor de hele organisatie? Hierbij kijken we vanuit verschillende niveaus naar de situatie en onderzoeken we met hen waarin de verandering aan de orde is. Dit helpt hen een aantal veranderkundige aspecten te herkennen en te hanteren (van Kesteren, Laarakker, de Wijs, 2020).
Toekomstperspectief
Wat wordt het perspectief voor de organisatie als het gaat om blended onderwijs? Hoe past dit in de onderwijsvisie en het strategisch beleid? Onze adviseurs zien in gesprek met onderwijsmanagers en directie dat het moeilijk is om antwoord te geven op vragen als:
- Welke strategische keuzes worden gemaakt en waarom?
- Hoe helder en consistent is dat verhaal?
- Wie brengt de boodschap? En op welke manier communiceren jullie dit?
Het antwoord op deze vragen is belangrijk om zicht te krijgen op het verhaal (wat en waarom) en zo de focus van de korte termijn te verleggen naar de lange termijn. Onze rol is dan ook om hen te helpen dat verhaal vorm te geven.
Samen bespreken we de aanpak (hoe en wanneer), welke stappen worden wanneer gezet? Wat zijn de mijlpalen en wanneer zijn we op de goede weg? En welke mensen spelen welke rol (denk aan sponsoren, trekkers, andere belanghebbenden) in de verandering?
Op basis van dit verhaal kan je mensen meenemen in het gekozen perspectief. Zorg dat je daarbij bewust stilstaat bij de bereikte mijlpalen en viert wat behaald is!
Duurzame onderwijsinnovatie
De vragen die we stellen zetten mensen aan het denken om tot een concrete invulling te komen van de nieuwe werkelijkheid in onderwijsland: blended leren als duurzame onderwijsinnovatie.
Hebben jullie ook hulp nodig om het onderwijs en de organisatie te herontwerpen passend in deze nieuwe werkelijkheid? Neem contact met ons op zodat we kunnen bespreken op welke manier wij ondersteuning kunnen bieden. https://onderwijs.pro/onderwijskundig-advies
Of behoefte aan een training rondom digitale didactiek? https://onderwijs.pro/trainingen-op-maat/didactiek/
Argyris, C., & Schon, D. (1978). Organizational learning: A theory of action perspective. Reading, MA: Addison-Wesley.
Kesteren van, B., Laarakker, H., Wijs de, W. (2020). De kunst van het interveniëren. Haarlem: Mediawerf Uitgevers.