Flexibilisering van het onderwijs: een concept waarover in heel onderwijsland wordt gesproken, maar waarvan de interpretatie en de uitvoering kunnen verschillen. Vragen als “Waarom willen we flexibiliseren?”, “Wat is het doel daarvan?” en “Wat gaan we wel en niet flexibiliseren?” komen hierbij vaak aan de orde. Als onderwijskundig adviseurs worden wij regelmatig ingezet door (hoge)scholen die het onderwijs flexibel, toekomstbestendig en duurzaam willen en met deze vragen worstelen.
Een praktijkvoorbeeld uit Ede
Zo waren wij laatst als adviseur betrokken bij de flexibilisering van het onderwijs binnen twee zorgteams van het Dulon College in Ede.
Zowel binnen de ouderenzorg als binnen de gehandicaptenzorg is er steeds meer vraag naar professionals die zowel de zorgtaken als de begeleidende taken kunnen uitvoeren. Dit komt door complexere zorgvragen, technologische ontwikkelingen, decentralisaties en een toename aan mantelzorgers en vrijwilligers. Er is hiermee behoefte aan generiek opleiden, omscholen, nascholen en bijscholen. En door deze veranderingen in het werkveld ontstond de behoefte aan verduurzaming en flexibilisering van het zorgonderwijs. Een belangrijke randvoorwaarde van de flexibilisering was om toegankelijk te zijn voor een breed scala aan verschillende doelgroepen: van ondernemende studenten tot werkgevers en werknemers die volledige opleidingen, delen van opleidingen, combinaties van opleidingen en delen van combinaties van opleidingen willen volgen. Dit kunnen ook flexibele nascholingstrajecten zijn.
Waar zorgopleidingen (verzorgende IG en verpleegkundige) en maatschappelijke zorgopleidingen ((persoonlijk) begeleider gehandicaptenzorg en specifieke doelgroepen) voorheen voornamelijk afzonderlijk werden aangeboden, zijn deze opleidingen gaan samenwerken om de doelen te bewerkstelligen. Het onderwijs is zo ingericht dat een lerende verschillende leerwegen en -trajecten kan bewandelen. Dit betekent ook een flexibele omgang met leren op school en op de werkplek. Om leerweg- en leeromgeving-onafhankelijk op te leiden, is het belangrijk om uit te gaan van wat iemand uiteindelijk moet kunnen (de leeruitkomsten). Deze leeruitkomsten zijn zo concreet mogelijk opgesteld om te bepalen wat iemand kan doen (een dienst) of opleveren (een product) om te laten zien dat hij de leeruitkomsten beheerst.
De flexibilisering betekende een vernieuwing binnen de zorgteams van Dulon Ede op alle vlakken van het onderwijs, waaronder de rol van de docent en andere betrokkenen, de leermiddelen, leeractiviteiten en toetsing. Alle curriculumonderdelen werken in samenspel met elkaar. Wanneer een of meerdere onderdelen niet bijdragen aan de doelen van de flexibilisering of zelfs tegenwerken, zal de flexibilisering niet lang standhouden en niet duurzaam zijn. Deze integrale aanpak kenmerkt onze werkwijze. Door deze aanpak en met de enorme inzet van betrokkenen is er een duurzaam, flexibel en toekomstbestendig curriculum neergezet bij de zorgteams van Dulon Ede.
Willen jullie als school ook flexibiliseren? Wij gaan graag met jullie in gesprek over wat we voor jullie school kunnen betekenen! https://onderwijs.pro/onderwijskundig-advies/
Of meer lezen over ons concept ‘de flexibele leerroute: https://www.academiewerkendleren.nl/flexibel-opleiden-mbo-hbo/