Onlangs mochten we de training Onderwijskundig Leiderschap verzorgen. Een mooi thema, waar de afgelopen jaren veel aandacht voor is. Een belangrijk onderwerp voor ons ook, omdat het onze missie is om ‘goed onderwijs beter te maken’.
Onderwijskundig Leiderschap zou je als een van de belangrijkste ingrediënten voor schoolprestaties kunnen zien. Leiderschap én management zijn beide van belang bij verandering en verbetering in onderwijs en organisaties. Hoewel ze verbonden zijn, verschillen leiderschap en management in essentie van elkaar. Management bevat elementen als het organiseren en plannen, sturen, monitoren en controleren waarvoor bepaalde beheersmatige zaken zich prima lenen. Leiderschap daarentegen, is minder makkelijk te conceptualiseren…
Dit keer trainden we een gezelschap dat een onderwijsvernieuwing gaat leiden. Als we de vraag krijgen een training te verzorgen, gaan we met de opdrachtgever in gesprek ter voorbereiding. Vragen die aan de orde komen, zijn bijvoorbeeld: Vanuit wie komt de vraag? Wie zijn er betrokken? Welke behoeften liggen er? Waarom de keuze voor een training? Waar staan de deelnemers? Wat houdt de deelnemers bezig? Enz. Ondanks dit voorgesprek realiseren we ons dat we nooit een volledig en gedetailleerd beeld kunnen hebben van de context waarin de deelnemers zich bevinden op dag 1 van de training.
Op de eerste dag wordt dat beeld vollediger. Zo komt het voor dat we ons na zo’n eerste dag realiseren dat als we écht maatwerk en kwaliteit willen leveren we ons plan voor de tweede dag moeten bijstellen, zodat de deelnemers optimaal profiteren van de training. De deelnemers uit de inleiding hadden bijvoorbeeld behoefte aan handreikingen, voorbeelden en advies over het fundament waarop de onderwijsvernieuwing gebouwd dient te worden en welke stappen te doorlopen om het veranderingsproces succesvol te laten verlopen.
In dit geval lag er dus minder een trainingsbehoefte voor het versterken van de onderwijskundig leider en veel meer een advies en ondersteuningsbehoefte gedurende de uitroltijd van de opdracht waarvoor ze staan.
Samen met de deelnemers maakten we een nieuw plan om de overige tijd in te delen naar advies en ondersteuning op maat. En laat dat nu direct een mooi voorbeeld zijn van onderwijskundig leiderschap. Daar waar management makkelijker te conceptualiseren is, ligt dat bij leiderschap anders. Verandering of verbetering kun je namelijk niet goed beheersen of bedwingen. Wel kun je verbetering begeleiden en richting geven. En daar hoort ook het continu evalueren, aanpassen, verbeteren en bijsturen bij. Een iteratief proces dus wat precies bij onze werkwijze past. De leeruitkomst welke we vooraf gesteld hadden, daar houden we aan vast.
‘Aan het eind van de 2 dagen is er een aanzet met concrete stappen om de verandering verder vorm te geven. Voor ons is het geslaagd als deelnemers een volgende stap zetten in het proces en in hun persoonlijke ontwikkeling.’
Maar de weg naar de leeruitkomst toe, die kan verschillend zijn.
Ook behoefte aan een training rondom onderwijskundig leiderschap? https://onderwijs.pro/trainingen-op-maat/onderwijskundig-leiderschap/
Of kunnen jullie onderwijskundig advies gebruiken bij een onderwijsvernieuwing? https://onderwijs.pro/onderwijskundig-advies/